Hoe kan ik als leerbedrijf stagediscriminatie voorkomen en effectief handelen wanneer het voorkomt?

Discriminatie is mensen anders behandelen, achterstellen of uitsluiten op basis van persoonlijke kenmerken. Denk aan etnische afkomst, huidskleur, geslacht, seksuele gerichtheid, leeftijd, godsdienst, beperking of chronische ziekte. Deze kenmerken staan in de wet vermeld en worden discriminatiegronden genoemd.

Bij het zoeken naar een stage moet de student worden beoordeeld op kennis, vaardigheden en kwaliteiten. Het komt nog te vaak voor dat een student wordt afgewezen op basis van persoonlijke kenmerken. Bijvoorbeeld als een leerbedrijf een student met hoofddoek niet representatief vindt en om die reden geen stageplek aanbiedt, terwijl een hoofddoek tot geen enkele belemmering leidt op de stage. Ook tíjdens de stage kan een student worden gediscrimineerd. Bijvoorbeeld als collega’s in het leerbedrijf een transgender student buitensluiten en geen klanten laat helpen, terwijl dit een belangrijk onderdeel is van de stage. Soms is (stage)discriminatie lastig te herkennen. Dit komt omdat discriminatie vaak wordt gezien als iets wat bewust en intentioneel plaatsvindt. Discriminatie is echter vaak onbewust en onbedoeld. Denk aan zogenaamde ‘grapjes’ op de werkvloer over afkomst, religie of gender. Het gaat niet om de bedoeling achter zo’n ‘grapje’, maar om het effect bij de student. Een grap kan een student bijvoorbeeld buitensluiten op basis van zijn of haar identiteit of benadrukken in hoeverre de student afwijkt van de norm. Ook kan (stage)discriminatie indirect zijn. In dat geval gaat het om een regel, eis of handelwijze die neutraal lijkt, maar via een omweg tot discriminatie leidt. Bijvoorbeeld wanneer wordt vereist dat iemand ‘accentloos’ Nederlands spreekt. Dit treft mensen die het Nederlands niet als moedertaal bezitten in het bijzonder. Indirect onderscheid is alleen toegestaan als daar een objectieve rechtvaardiging toe is.

Het is van belang om je als leerbedrijf bewust te zijn van vooroordelen en ervaringen van discriminatie. Merk je dat er (onbewust) mogelijk discriminerende opmerkingen en ‘grapjes’ worden gemaakt, ga dan het gesprek aan met collega’s en breng bewustwording binnen het bedrijf op gang. Zorg ervoor dat de student zich gehoord voelt en veilig voelt en bespreek het onderwerp met de stagebegeleider. Een goede relatie tussen de begeleider op het leerbedrijf en de stagebegeleider op school zorgt voor vertrouwen, waardoor zorgen beter bespreekbaar zijn en conflicten eenvoudiger opgelost kunnen worden. SBB heeft verschillende webinars ontwikkeld over vooroordelen en gelijke behandeling. Wees als leerbedrijf alert op discriminatie en meld stagediscriminatie bij SBB. Doe dit ook als je vermoedt dat er sprake is van discriminatie. SBB kan het gesprek voeren met de betrokken student en het leerbedrijf, om discriminatie tegen te gaan en te voorkomen.

Objectief werven en selecteren is van groot belang om stagediscriminatie te voorkomen en te komen tot gelijke kansen bij stages. Hierbij wordt vooraf bekeken welke competenties cruciaal zijn voor de functie. Vervolgens wordt bij elke kandidaat de lijst met competenties nagelopen om na te gaan of de kandidaat voldoet de opgestelde criteria. Op basis hiervan kan worden beargumenteerd waarom een kandidaat wordt aangenomen en waarom een kandidaat wordt afgewezen. Zo objectief mogelijk werven en selecteren leidt vaak tot diversiteit op de werkvloer. Uit onderzoek blijkt dat bedrijven beter presteren als hun personeel een gemengde culturele en etnische achtergrond heeft. Deze bedrijven doen het vaak beter op de markt en hebben een hogere omzet, omdat zij weten wat er speelt onder diverse klantengroepen. Ook maken ze beter gebruik van de arbeidsmarkt omdat ze meer talent werven en hebben ze meer tevreden en loyale medewerkers. Tot slot zijn deze bedrijven vernieuwender, creatiever en lossen ze problemen beter op, omdat medewerkers verschillende referentiekaders hebben.